Jesteś w: Lalka

Aspekt społeczno-obyczajowy Lalki

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Powieść Bolesława Prusa można odczytywać w wymiarze społeczno-obyczajowym jako panoramę społeczeństwa, zamieszkującego ziemie polskie pod koniec XIX wieku. Autor sportretował w niej wiele narodowości (Niemiec Mincel, Żyd Szlangbaum, Rosjanin Suzin), zwrócił uwagę na rodzący się wówczas antysemityzm czy kapitalizm.
W powieści widać wszystkie warstwy społeczne mieszkające w II połowie XIX wieku w Warszawie. Reprezentantem zepsutej i pustej arystokracji jest między innymi przekonany o swojej niezwykłości bankrut Tomasz i pusta, acz piękna egoistka Izabela Łęcka
Z kolei warszawskie mieszczaństwo symbolizują: właściciel sklepu kolonialnego Mincel – głowa kupieckiej rodziny, dla której najważniejszą wartością w życiu jest praca, rodzina Szlangbaumów, przemysłowiec Wokulski, Szprot i Węgrowicz - drobni kupcy i rzemieślnicy, inteligenci - pani Meliton oraz pani Helena Stawska, szeregowi subiekci, tacy jak Mraczewski, Zięba, Lisiecki, radcy prawni, biedni studenci, czyli Patkiewicz i Maleski, służące czy lokaje.

Poza tym Lalka jest literackim obrazem życia warszawskiej biedoty miejskiej, której symbolami są nierządnica Marianna, kamieniarz Węgiełek oraz rodzina furmana Wysockiego – ludzie prości, niewykształceni, lecz zdolni i chętni do uczciwej pracy. Tej jednak w ówczesnej Warszawie było jak na lekarstwo, zwłaszcza z takimi jej „zacnymi” obywatelami, jak zepsuty Kazio Starski czy flegmatyczny i mało aktywny Książę.

Prócz tego dwutomowa powieść dzięki swojej realistycznej płaszczyźnie może być odczytywana jako dokument epoki pozytywizmu. Podczas lektury czytelnik ma wrażenie, że porusza się z bohaterami po zaciemnionych ulicach XIX-wiecznej, jesiennej stolicy, spaceruje z Wokulskim po rozkwitających na wiosnę parkach, wraz z Izabelą odwiedza ówczesne sklepy, gdy zimą Łęcka poszukuje rękawiczek czy towarzyszy jej, gdy na Wielkanoc kwestuje w kościele na osierocone dzieci.

Lalka jest zatem powieścią społeczno-obyczajową, utrwalającą rzeczywistość widzianą oczyma jej autora.



  Dowiedz się więcej