Jesteś w: Syzyfowe prace

Czy „Syzyfowe prace” Stefana Żeromskiego to powieść mająca wartości dla współczesnych? – rozprawka

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Powieść Stefana Żeromskiego „Syzyfowe prace” powstała pod koniec XIX wieku i skupiała się przede wszystkim na położeniu polskiej młodzieży w carskiej szkole w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XIX stulecia. Można postawić pytanie czy po tylu latach ukazane treści są wartościowe i istotne dla współczesnego czytelnika.

Utwór Żeromskiego można traktować jako dokument pewnej epoki. W Polsce szczególną uwagę przywiązuje się do obchodzenia narodowych świąt i rocznic. Ważnych dat powstań i przejawów bohaterskich czynów. Zapomina się nieraz o zwykłych mieszkańcach, którzy musieli zmagać się z codziennymi problemami, a w okresie zaborów z wieloma formami zniewolenia. Część z nich biernie poddała się zaistniałej sytuacji, jednak niektórzy, jak ukazana w „Syzyfowych pracach” garstka patriotycznej młodzieży w sobie możliwy sposób stawiała opór wszechmocnej rusyfikacji. Ich postawa także i dziś zasługuje na podziw i pokazuje, że patriotyzm może przejawiać się nie tylko w czynnej walce z wrogiem, ale też w szacunku do narodowej tradycji oraz chęci samokształcenia.

Obok narodowowyzwoleńczego problemu utwór autora „Siłaczki” zajmuje się zagadnieniem dorastania i kształtowania świadomości młodych ludzi. Jest to zagadnienie ponadczasowe. Na przykładzie przede wszystkim Marcina Borowicza dał autor pełen obraz przemiany wewnętrznej i tworzenia się tożsamości młodego człowieka od początku nauki w szkole do zdania egzaminu dojrzałości. Rozterki młodzieńca, okresy wagarów i opuszczenia się w nauce, letnie przygody, zabawy z kolegami, ale też zmaganie z poważnymi problemami, takimi jak śmierć matki budują przyszłą osobowość młodego człowieka. Mimo początkowego ulegania rusyfikatorom chłopiec obronną ręką wychodzi ze sprawdzianu dojrzałości. Szkołę opuszcza jako człowiek ukształtowany, z jasnym stosunkiem do takich wartości, jak naród, społeczeństwo i sens życia. Przeżywa także pierwszą miłość. Etapy dojrzewania Borowicza są aktualne także i dziś.

Niewątpliwie nieprzemijalnością wartością „Syzyfowych prac” jest ich warstwa artystyczna. Badacze podkreślają, że to jedna z najlepszych powieści polskich pod względem budowy, kompozycji, kreacji bohaterów, opisów natury, a także tonacji, stylistyki i języka. Bogactwo środków zastosowanych przez Żeromskiego, zwięzłość opisu, ciekawa fabuła sprawiają, że mimo upływu lat książkę czyta się z przyjemnością, doceniając jej niezaprzeczalne wartości.



  Dowiedz się więcej