Jesteś w:
Syzyfowe prace
Krytyk – Włodzimierz Jampolski – uważał, że „Syzyfowe prace”, to „powieść ogromnej wartości, powieść-dokument i dzieło sztuki, przy czym obie te wartości przenikają się w sposób nierozerwalny”. W zdaniu tym podkreślona została zarówno wartość dokumentalna – zapisanie dziejów rusyfikacji szkolnej młodzieży polskiej i prób oporu przed nią – jak i artystyczna. Żeromski utrwalił przeżycia i uczucia młodych Polaków, którzy uczyli się w niełatwych czasach zaboru rosyjskiego.
Na uwagę zasługuje przede wszystkim kompozycja utworu. Jest ona podporządkowana naczelnemu tematowi i idei utworu. Cała fabuła opisuje rusyfikację polskiego szkolnictwa. Losy poszczególnych bohaterów niosą jednoznaczne przesłanie, że rusyfikacja to „syzyfowa praca” i nie uda się zruszczyć polskiej młodzieży. Kolejne rozdziały opisują etapy edukacji szkolnej Marcina Borowicza. Wprowadzenie pozornie dowolnych scen wzmacnia przekaz utworu i wpływa na wielopłaszczyznowość ujęcia poruszanych problemów. Żeromski w celu uwypuklenia przesłania operuje także kontrastem.
Kreacja poszczególnych postaci także świadczy o mistrzostwie Żeromskiego. Są one na wskroś autentyczne łącznie z przeżyciami wewnętrznymi i uczuciami, zgodne z prawdą, jaką niesie doświadczenie. Poszczególne losy z perspektywy dają panoramiczny obraz młodzieży polskiej II połowy XX wieku. Bohaterem zbiorowym „Syzyfowych prac” jest przeciwstawiająca się rusyfikacji młodzież polska. Główni bohaterowie charakteryzowani są szkicowo, w kolejnych rozdziałach poznajemy ich w nowych sytuacjach, a ich zachowania wpływają na całokształt wizerunku. Są to zdecydowanie postaci dynamiczne. Bohaterowie poboczni narysowani są zwięźle i plastycznie. Jak uważa Władysław Słodkowski „bogactwo charakterystyki bohaterów powieści osiąga Żeromski poprzez nasycenie poszczególnych zdarzeń, dialogów czy monologów elementami humoru i komizmu, przez ich dramatyzm i liryzm” (Słodkowski W., „Syzyfowe prace” Stefana Żeromskiego. Studium monograficzne, Wrocław 1966, s. 66).
Wartość powieści dodatkowo wzmacnia warstwa językowa i stylistyczna. W powieści Żeromskiego dominuje mowa potoczna. Występują także elementy gwary oraz języka środowiskowego (młodzież gimnazjalna). Dodatkowo wiele jest obcych zapożyczeń, głównie, co zrozumiałe, z języka rosyjskiego. Autor zastosował w utworze indywidualizację językową i stylistyczną, co nadaje poszczególnym postaciom niepowtarzalność i czyni je autentycznymi.
Na uwagę zasługują malarskie opisy przyrody i krajobrazów, które „nie są nigdy tylko dodatkiem, elementem dekoracyjnym, atrybutem konwencjonalnym, narzuconym pisarzowi przez poetykę gatunku, który obok narracji przewiduje opisy, lecz integralnym, organicznym składnikiem opowiadania, najściślej z perypetiami bohaterów związanym i stanowiącym najintymniejszą niemal cząstkę ich świadomości” (Hutnikiewicz A., Wstęp, w: Stefan Żeromski, Syzyfowe prace, Wrocław-Warszawa 1984, s. LVIII). O artyzmie „Syzyfowych prac” świadczą równa i harmonijna kompozycja, barwność i liryzm opisów, kontrastowość i symbolika, a także bogactwo i obrazowość języka i stylu.
Artyzm „Syzyfowych prac”
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimKrytyk – Włodzimierz Jampolski – uważał, że „Syzyfowe prace”, to „powieść ogromnej wartości, powieść-dokument i dzieło sztuki, przy czym obie te wartości przenikają się w sposób nierozerwalny”. W zdaniu tym podkreślona została zarówno wartość dokumentalna – zapisanie dziejów rusyfikacji szkolnej młodzieży polskiej i prób oporu przed nią – jak i artystyczna. Żeromski utrwalił przeżycia i uczucia młodych Polaków, którzy uczyli się w niełatwych czasach zaboru rosyjskiego.
Na uwagę zasługuje przede wszystkim kompozycja utworu. Jest ona podporządkowana naczelnemu tematowi i idei utworu. Cała fabuła opisuje rusyfikację polskiego szkolnictwa. Losy poszczególnych bohaterów niosą jednoznaczne przesłanie, że rusyfikacja to „syzyfowa praca” i nie uda się zruszczyć polskiej młodzieży. Kolejne rozdziały opisują etapy edukacji szkolnej Marcina Borowicza. Wprowadzenie pozornie dowolnych scen wzmacnia przekaz utworu i wpływa na wielopłaszczyznowość ujęcia poruszanych problemów. Żeromski w celu uwypuklenia przesłania operuje także kontrastem.
Kreacja poszczególnych postaci także świadczy o mistrzostwie Żeromskiego. Są one na wskroś autentyczne łącznie z przeżyciami wewnętrznymi i uczuciami, zgodne z prawdą, jaką niesie doświadczenie. Poszczególne losy z perspektywy dają panoramiczny obraz młodzieży polskiej II połowy XX wieku. Bohaterem zbiorowym „Syzyfowych prac” jest przeciwstawiająca się rusyfikacji młodzież polska. Główni bohaterowie charakteryzowani są szkicowo, w kolejnych rozdziałach poznajemy ich w nowych sytuacjach, a ich zachowania wpływają na całokształt wizerunku. Są to zdecydowanie postaci dynamiczne. Bohaterowie poboczni narysowani są zwięźle i plastycznie. Jak uważa Władysław Słodkowski „bogactwo charakterystyki bohaterów powieści osiąga Żeromski poprzez nasycenie poszczególnych zdarzeń, dialogów czy monologów elementami humoru i komizmu, przez ich dramatyzm i liryzm” (Słodkowski W., „Syzyfowe prace” Stefana Żeromskiego. Studium monograficzne, Wrocław 1966, s. 66).
Wartość powieści dodatkowo wzmacnia warstwa językowa i stylistyczna. W powieści Żeromskiego dominuje mowa potoczna. Występują także elementy gwary oraz języka środowiskowego (młodzież gimnazjalna). Dodatkowo wiele jest obcych zapożyczeń, głównie, co zrozumiałe, z języka rosyjskiego. Autor zastosował w utworze indywidualizację językową i stylistyczną, co nadaje poszczególnym postaciom niepowtarzalność i czyni je autentycznymi.
Na uwagę zasługują malarskie opisy przyrody i krajobrazów, które „nie są nigdy tylko dodatkiem, elementem dekoracyjnym, atrybutem konwencjonalnym, narzuconym pisarzowi przez poetykę gatunku, który obok narracji przewiduje opisy, lecz integralnym, organicznym składnikiem opowiadania, najściślej z perypetiami bohaterów związanym i stanowiącym najintymniejszą niemal cząstkę ich świadomości” (Hutnikiewicz A., Wstęp, w: Stefan Żeromski, Syzyfowe prace, Wrocław-Warszawa 1984, s. LVIII). O artyzmie „Syzyfowych prac” świadczą równa i harmonijna kompozycja, barwność i liryzm opisów, kontrastowość i symbolika, a także bogactwo i obrazowość języka i stylu.