Jesteś w: Syzyfowe prace

Stefan Żeromski - biografia

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim



Już ten krótki, przedstawiony wyżej zarys życia pisarza wystarczy za dowód, że znał on znakomicie namiętność i cierpienie. Te rzeczy stają się zatem przewodnimi tematami jego utworów. „Głęboki wrażliwy na każde cierpienie, szczególnie mocno reagował Żeromski na to cierpienie, którego źródłem jest niesprawiedliwość społeczna.” (Borowy W., op. cit..) Pisarz dokładnie obserwuje otaczającą go rzeczywistość i podejmuje w swoich utworach problematykę społeczną i patriotyczną. Pokazuje nędzę i ucisk człowieka, a także chciwość posiadaczy, jednym słowem odsłania rzeczywistość społeczną obecnego ustroju. Przez to właśnie, że porusza w swoich dziełach tematy drażliwe obyczajowo, a także wypowiada się we wszystkich ważnych dla polskiej kultury sprawach, zyskuje wielu przeciwników. Oskarżany jest też o to, że w swoich utworach ukazuje to, „co w życiu posępne i ohydne, iż w sercach czytelników szczepi jad zwątpienia oraz przekonanie o bezsilności ludzkiego oporu przeciw połączonym mocom ludzi i świata.”( Żeromski, Z dziejów recepcji twórczości, op. cit.). Bardzo źle znosi wszelkie ataki i napaści na jego osobę. Chce nawet, znajdując się już wówczas u szczytu sławy, zrezygnować z pracy pisarskiej.

Żeromski często stosuje w swoich utworach elementy techniki naturalistycznej. Znajduje ona wyraz „zwłaszcza w brutalizacji ukazanej rzeczywistości, w sugestywnych opisach śmierci, rozkładu, choroby, cierpienia.” (Hanczakowski M., Kuziak M., Zawadzki A., Żynis B., Historia literatury, Od antyku do współczesności, Bielsko-Biała 2002.)

Żeromski bardzo często zamieszcza w swoich utworach wątki historyczne. Interesuje go nie tylko niedawna przeszłość kraju. Sięga też do czasów napoleońskich, na przykład w znanej powieści „Popioły” oraz często przywołuje okres powstania styczniowego.

Pisarz jest również wielkim „poetą miłości”. Wspaniale potrafił nakreślić w swoich utworach uniesienia, a także rozpacze miłosne. Upodobaniem pisarza było też ukazywanie związków człowieka z przyrodą. Również w „Syzyfowych pracach” można dostrzec związek człowieka z naturą. Niektórzy badacze twierdzą nawet, że Żeromski był bardziej lirykiem niż powieściopisarzem.

Pisarz doskonale radzi sobie z ukazywaniem złożoności ludzkiej natury. Świetnie maluje portrety psychologiczne swoich bohaterów.

„Dla Żeromskiego człowiek jest rzeczą świętą, której nikomu nie wolno krzywdzić. (...) Szanuj człowieka – to przewodnia idea wszystkich utworów Żeromskiego, ewangelia jego pisarstwa, dzięki której pisarz stał się w literaturze polskiej reprezentantem idei „wszechczłowieczeństwa” i zwiastunem ogólnoludzkiego braterstwa i pokoju.” (Żeromski, Z dziejów..., op. cit.).

Kompozycja utworów Żeromskiego nie stanowi zwartej całości. Rozdziały jego dzieł zazwyczaj są oddzielnymi opowieściami, często nie są nawet ze sobą powiązane. „Twórczość Żeromskiego jest nierówna. Na ogół nie był on zręcznym architektem utworu literackiego.” (Borowy, op. cit.).

Żeromski dbał o autentyzm i wiarygodność historyczną przedstawianych przez siebie zdarzeń.
Język jego utworów odznacza się rytmicznością. Autor często stosuje hiperbole. Posługuje się także symboliką (np. w „Ludziach bezdomnych – motyw rozdartej sosny). Przez te zabiegi stara się podkreślić ważne wydarzenia.

W utworach Żeromskiego ważną rolę pełnią partie liryczno-nastrojowe i opisowe. „Żeromski znany jest powszechnie jako pisarz niezwykłego bogactwa i urody stylu, ale również pewnej przesady i barokowej nieomal rozrzutności.” (Hutnikiewicz A, Wstęp (w:) Żeromski S., Syzyfowe prace, Wrocław 1973.)

Żeromski pisał: opowiadania, powieści, dramaty, był też publicystą. Zaliczany jest on do najważniejszych pisarzy dwudziestolecia międzywojennego.



Twórczość:
Do roku 1898: "Rozdzióbią nas kruki, wrony" (1895), Opowiadania - m.in. Doktór Piotr, Zmierzch, Siłaczka, Zapomnienie (1895), Promień (1897), Syzyfowe prace (1897);

1898-1910: Ludzie bezdomni (1899), Popioły (1903), Dzieje grzechu (1908) Duma o hetmanie (1908);
Dramaty: Róża (1909), Sułkowski (1910), Sen o szpadzie (1906);
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 



  Dowiedz się więcej