Jesteś w:
Biblia
„Nowy Testament” podobnie jak „Stary Testament” stanowi nieprzebraną skarbnicę wątków i motywów. Czerpią z nich twórcy z całego świata, niezależnie od epoki w jakiej żyją. Opowieść o życiu i działalności Jezusa, a także jego uczniów – apostołów oraz literacka wizja sądu ostatecznego („Apokalipsa św. Jana) silnie wpływały na wyobraźnię artystów. Głównie inspirująca była spisana historia narodzin, nauk i męczeńskiej śmierci Chrystusa, która stanowi podstawę chrześcijańskiej kultury.
Przez wieki powstawało wiele obrazów, rzeźb i utworów muzycznych o tematyce religijnej. Widać to przede wszystkim w twórczości związanej z obiektami sakralnymi, takimi jak kościoły, siedziby zakonów, kaplice i kapliczki. Do Biblii nawiązywali zarówno najwybitniejsi twórcy swej epoki, jak i artyści ludowi, często anonimowi. Głównymi motywami były narodziny Jezusa, a przede wszystkim jego męczeńska śmierć i zmartwychwstanie. Najbardziej powszechnym symbolem stał się krzyż, na którym zginął Jezus.
Innym popularnym motywem jest motyw Sabat Mater Dolorosa, motyw Matki Boleściwej, która przeżywa cierpienia wraz z konającym Synem. Motywy maryjne zdominowały zarówno lirykę jak i inną religijną twórczość. Innym motywem jest postać Maryi z trzymanym na rękach Dzieciątkiem Jezus. Do niego nawiązuje znany przez wszystkich katolików portret Matki Boskiej Częstochowskiej czy Matki Boskiej Ostrobramskiej.
Twórców od wieków fascynowała także apokaliptyczna wizja końca świata i sądu ostatecznego opisana przez św. Jana w „Apokalipsie”. Wówczas to groźny, ale sprawiedliwy Bóg ma osądzić całą ludzkość i każdego człowieka z osobna – potępieni skazani zostaną na wieczne męki, zaś oddani Stwórcy dostąpią wiecznej chwały i wejdą do królestwa niebieskiego. Motyw pasyjny, maryjny i apokaliptyczny zdominowały twórczość religijną w kulturze europejskiej. Nie sposób jest wymienić wszelkich dział, nawet w twórczości polskich autorów, każde z nich należy interpretować z osobna, odwołując się do treści „Nowego Testamentu”.
Warto wspomnieć, że motywy nowotestamentowe istniały w polskiej literaturze od początku. Już w średniowieczu powstają takie pieśni religijne, jak: „Bogurodzica” czy „Lament świętokrzyski”. Kolejne epoki także żywo nawiązywały do Biblii, o czym świadczy twórczość m.in. Jana Kochanowskiego czy Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, a także autorów oświeceniowych modlitw. Piękna tradycją są także polskie kolędy. Twórczość romantyczna eksploatowała z kolei motywy mesjańskie (mesjanizm Mickiewicza, „Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego”, „Dziady” cz. III, „Nie-boska komedia” Krasińskiego). Motywy nowotestamentowe pojawiały się także w utworach pozytywistów, by przywołać chociażby ważną powieść Sienkiewicza „Quo vadis”.
W kolejnych epokach do Biblii w swej poezji nawiązywali Jan Kasprowicz („Hymny”), Leopold Staff i Jerzy Liebert. W obliczu II wojny światowej na plan pierwszy wysunął się motyw apokaliptyczny (poezja Gajcego, Baczyńskiego i innych). Także po wojnie motywy religijne cieszyły się popularnością, o czym świadczy twórczość nie tylko księży, takich jak kc. Jan Twardowski, ale też najwybitniejszych polskich poetów – Herberta czy Miłosza.
Tradycje „Nowego Testamentu” wpływały także na ukształtowanie się specyficznych form literackich. Zaliczamy do nich przede wszystkim misteria („Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim” Mikołaja z Wilkowiecka) opowiadające o śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa. Innym przykładem jest moralitet – alegoryczny utwór o walce dobra i zła w ludzkiej duszy. Wielkie piętno odcisnęła też nowotestamentowa tematyka na teatrze. Obrazowość biblijnych motywów i ich uniwersalizm powodują, że na każdym kroku w dziełach wszelakich twórców odnajdujemy bezpośrednie lub pośrednie nawiązania.
Nawiązania do Nowego Testamentu
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim„Nowy Testament” podobnie jak „Stary Testament” stanowi nieprzebraną skarbnicę wątków i motywów. Czerpią z nich twórcy z całego świata, niezależnie od epoki w jakiej żyją. Opowieść o życiu i działalności Jezusa, a także jego uczniów – apostołów oraz literacka wizja sądu ostatecznego („Apokalipsa św. Jana) silnie wpływały na wyobraźnię artystów. Głównie inspirująca była spisana historia narodzin, nauk i męczeńskiej śmierci Chrystusa, która stanowi podstawę chrześcijańskiej kultury.
Przez wieki powstawało wiele obrazów, rzeźb i utworów muzycznych o tematyce religijnej. Widać to przede wszystkim w twórczości związanej z obiektami sakralnymi, takimi jak kościoły, siedziby zakonów, kaplice i kapliczki. Do Biblii nawiązywali zarówno najwybitniejsi twórcy swej epoki, jak i artyści ludowi, często anonimowi. Głównymi motywami były narodziny Jezusa, a przede wszystkim jego męczeńska śmierć i zmartwychwstanie. Najbardziej powszechnym symbolem stał się krzyż, na którym zginął Jezus.
Innym popularnym motywem jest motyw Sabat Mater Dolorosa, motyw Matki Boleściwej, która przeżywa cierpienia wraz z konającym Synem. Motywy maryjne zdominowały zarówno lirykę jak i inną religijną twórczość. Innym motywem jest postać Maryi z trzymanym na rękach Dzieciątkiem Jezus. Do niego nawiązuje znany przez wszystkich katolików portret Matki Boskiej Częstochowskiej czy Matki Boskiej Ostrobramskiej.
Twórców od wieków fascynowała także apokaliptyczna wizja końca świata i sądu ostatecznego opisana przez św. Jana w „Apokalipsie”. Wówczas to groźny, ale sprawiedliwy Bóg ma osądzić całą ludzkość i każdego człowieka z osobna – potępieni skazani zostaną na wieczne męki, zaś oddani Stwórcy dostąpią wiecznej chwały i wejdą do królestwa niebieskiego. Motyw pasyjny, maryjny i apokaliptyczny zdominowały twórczość religijną w kulturze europejskiej. Nie sposób jest wymienić wszelkich dział, nawet w twórczości polskich autorów, każde z nich należy interpretować z osobna, odwołując się do treści „Nowego Testamentu”.
Warto wspomnieć, że motywy nowotestamentowe istniały w polskiej literaturze od początku. Już w średniowieczu powstają takie pieśni religijne, jak: „Bogurodzica” czy „Lament świętokrzyski”. Kolejne epoki także żywo nawiązywały do Biblii, o czym świadczy twórczość m.in. Jana Kochanowskiego czy Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, a także autorów oświeceniowych modlitw. Piękna tradycją są także polskie kolędy. Twórczość romantyczna eksploatowała z kolei motywy mesjańskie (mesjanizm Mickiewicza, „Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego”, „Dziady” cz. III, „Nie-boska komedia” Krasińskiego). Motywy nowotestamentowe pojawiały się także w utworach pozytywistów, by przywołać chociażby ważną powieść Sienkiewicza „Quo vadis”.
W kolejnych epokach do Biblii w swej poezji nawiązywali Jan Kasprowicz („Hymny”), Leopold Staff i Jerzy Liebert. W obliczu II wojny światowej na plan pierwszy wysunął się motyw apokaliptyczny (poezja Gajcego, Baczyńskiego i innych). Także po wojnie motywy religijne cieszyły się popularnością, o czym świadczy twórczość nie tylko księży, takich jak kc. Jan Twardowski, ale też najwybitniejszych polskich poetów – Herberta czy Miłosza.
Tradycje „Nowego Testamentu” wpływały także na ukształtowanie się specyficznych form literackich. Zaliczamy do nich przede wszystkim misteria („Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim” Mikołaja z Wilkowiecka) opowiadające o śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa. Innym przykładem jest moralitet – alegoryczny utwór o walce dobra i zła w ludzkiej duszy. Wielkie piętno odcisnęła też nowotestamentowa tematyka na teatrze. Obrazowość biblijnych motywów i ich uniwersalizm powodują, że na każdym kroku w dziełach wszelakich twórców odnajdujemy bezpośrednie lub pośrednie nawiązania.