Jesteś w: Biblia

Przypowieść jako gatunek

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Przypowieści biblijne to relacje z wypowiedzi Jezusa. Celem każdej przypowieści jest przedstawienie jakiejś prawdy abstrakcyjnej za pomocą konkretnych obrazów, zaczerpniętych z codziennego życia. Wszystkie przypowieści ewangelijne dotyczą wprost lub pośrednio królestwa Bożego: jego założenia, wartości, wzrostu, struktury itp. Przypowieści odnajdujemy je w czterech ewangeliach otwierających „Nowy Testament” i spisanych przez świętych Mateusza, Marka, Łukasza i Jana. Jezus posługiwał się tą formą, by przekazać prawdy o boskim królestwie, a także o zasadach jakimi powinni kierować się wyznawcy jego nauk. Chrystus nie mówi o suchych zasadach, ilustruje je barwnymi przykładami, które zrozumieć może każdy, nieraz się z nimi utożsamiając. Dlatego exempla biblijne łatwo rozszyfrować także i dziś.

Gatunek literacki przypowieści oparty jest na konstrukcji porównującej dwa elementy. Pierwszy odnosi się do sytuacji z życia wziętej, znanej odbiorcom, drugi zaś przypisuje jej sens, operuje abstrakcyjnymi pojęciami. Konkretne przykłady ilustrują prawdy duchowe. Przypowieści oparte są przede wszystkim na paraboli, czyli opartym na prawdopodobieństwie rozbudowanym porównaniu dwóch płaszczyzn rzeczywistości.

Przypowieść operuje także schematem. Jest tendencyjna, daje określone wzorce i wyraźnie dzieli świat na czarne i białe. Ma to na celu w przejrzysty sposób przekazanie bożych prawd. Pod warstwą oddającą rzeczywistość kryje się symboliczne przesłanie, dzięki jego zrozumieniu poznajemy sens całej wypowiedzi.

Gatunek przypowieści przenikają nieraz inne formy literackie, takie jak: exemplum (przykład), który pozbawiony jest jednak przesłania alegorycznego. Przypowieść musi cechować zwięzłość, nie zawierają więc szczegółów czy rozbudowanych opisów, a opisana ogólna, przykładowa sytuacja ma służyć przekazaniu głębszych, dydaktycznych treści. Przypowieści jako forma literacka sięgają też często po maksymy i przysłowia.



  Dowiedz się więcej