Jesteś w: Zbrodnia i kara

Zbrodnia i kara - opracowanie

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim



Arkadiusz Swidrygajłow – adorator Duni, podrywacz, amant. Przez niektórych oskarżany o otrucie żony. Wrażliwy, empatyczny, ale też nieprzywidywalny i chwilami groźny. Popełnia samobójstwo.

Porfiry Pietrowicz – sędzia. Bystry, przebiegły. Po odkryciu winy Raskolnikowa sprytnie prowadzi śledztwo, by mu ją udowodnić.

Marmieładow – alkoholik, były radca, nie potrafi utrzymać rodziny, zrzucając ten obowiązek na córkę, Sonię. Ufny, szczery, dobry, ale poniżany z powodu swego nałogu.

Katarzyna Marmieładowa – żona starego pijaka, zniszczona przez chorobę, wysiłek i obowiązki. Chora na gruźlicę, mająca problemy psychiczne.

Dymitr Prokoficz Razumichin – kolega Rodiona, również student, oddany przyjaciel, opiekuńczy, wrażliwy. Późniejszy mąż Duni. Wspiera przyjaciela, pomaga mu w chorobie.

Zosimow – początkujący lekarz, opiekuje się chorym Raskolnikowem. Przyjaciel Razumichina. Życzliwy, szczery, oddany pacjentom.

Zamiatow – współpracownik Porfirego.

Wątki społeczne, religijne oraz filozoficzne w powieści


Obok wątku kryminalnego (czyli zabójstwa lichwiarki) oraz psychologicznego (czyli opisu psychiki mordercy), Zbrodnia i kara zawiera także watki społeczne, filozoficzne i religijne, nie mniej ważne od tamtych. Poglądy Radiona, jego dylematy moralne oraz obserwacja otaczającej go rzeczywistości prowadzą czytelników do odkrycia ciekawych walorów powieści.

W warstwie dotyczącej filozofii znajdujemy pytania o człowieka. Raskolnikow sam siebie pyta, czy każdy człowiek ma tą samą godność, wartość, cenę. I sam sobie odpowiada, że nie. Pyta się także o zakres wolności, jaka przysługuje jednostce i o to, do czego może się ona posunąć. Pyta, jak wiele może zrobić i gdzie przebiega granica jego wolności.

Widzimy tutaj m.in. silne wpływy filozofii Hegla, dla którego w społeczeństwie istniały dwie grupy jednostek – wybitne i zwyczajne. Ci pierwsi, w imię nadrzędnego dobra, wyższej idei czy konieczności, mogli stanąć poza prawem, moralnością, czy etyką i działać w taki sposób, który dla „zwyczajnych” ludzi jest zabroniony. Korzystając z dorobku tej filozofii morderstwo Lizawiety i Alony nie nastarcza Raskolnikowowi moralnych problemów i dylematów.

Wątek religijny widzimy natomiast w osobie Soni i w jej postępowaniu. Jako chrześcijanka stara się wcielać w życie tę moralność, mimo że jej zawód nie zawsze jej na to pozwala. Jej spotkanie z Rodionem jest zderzeniem podejścia ateistycznego z chrześcijańskim. Sonia przypomina nam biblijną Marię Magdalenę, jawnogrzesznicę, która się nawraca. Dostojewski pokazuje, iż ateizm i brak wiary w Boga prowadzi człowieka na samo dno, z którego wyciągnąć go może tylko Ewangelia.

Wątek społeczny, to obraz Petersburga – miast biedy, zacofania, brudu. To pośrednio z tych powodów Rodion decyduje się na morderstwo. Kłopoty finansowe, które stale spotykał na swej drodze i które w końcu pchnęły go do zabójstwa, nie były czymś obcym także dla innych mieszkańców miasta.

Uniwersalność przesłania lektury Zbrodnia i kara


Zbrodnia i kara zaliczana jest do klasyki powieści literatury powszechnej. Na czym polega jej uniwersalność i ponadczasowość?

Powieść opiera się na wydarzeniu morderstwa, jakiego dokonał Raskolnikow na Lizawietcie i jej siostrze. Dostojewski nie szczędzi czytelnikowi szczegółów tej drastycznej zbrodni, podając wszystkie jej detale. Śledzi przy tym zachowanie i zmiany w psychice bohatera, budując w sposób misterny studium zbrodni. Widzimy więc strach i lęk, podniecenie, euforię, wahanie, grozę, obawę przed karą. Są to wszystkie elementy, jakie występują w akcie morderstwa i tuż po nim.

Powieść pokazuje jednak nie tylko zbrodnię, jej etapy i przebieg. Jest również portretem Raskolnikowa – mądrego, młodego studenta, który z szeregu przyczyn decyduje się na zabicie starej lichwiarki. Dostojewski analizuje więc poziom jego moralności, etyczny rozwój, teoretyczny model zbrodni. Bada również to, w jaki sposób kłamstwo wpływa na życie bohatera, jak je zmienia i determinuje inne wybory.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 - 



  Dowiedz się więcej