Jesteś w: Pan Tadeusz

Spór o zamek w „Panu Tadeuszu”

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Prócz pełnienia funkcji miejsca wydarzeń, zamek Horeszków z poematu Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz” jest także osią konfliktu między głównymi bohaterami: Sędzią Soplicą oraz Hrabią, przewijającego się przez wszystkie księgi dzieła. Jak trafnie zauważyła Urszula Lamentowicz w opracowaniu utworu (U. Lamentowicz, „Pan Tadeusz Adama Mickiewicza”, Lublin 2006), spór ten jest „w istocie sporem dla zasady, dla chęci pokonania przeciwnika, bowiem wartość obiektu może budzić obawy o to, czy uda się go odrestaurować i utrzymać”.

Gdy zginął Stolnik Horeszko, jego dobra zostały zniszczone lub zabrane przez skarb państwa, ponieważ nikt się nimi nie opiekował. Część majątku odziedziczyli dalecy krewni, a część zabrali wierzyciele. Z powodu dużych kosztów utrzymania zamku nikt nie przejawiał chęci przejęcia go, aż do chwili pojawienia się dalekiego krewnego Stolnika, Hrabiego.

Gdy ten romantyk i artysta osiągnął pełnoletniość, zainteresował się zamkiem, który urzekł go gotycką architekturą i malowniczymi terenami. W pełnoprawnym przejęciu spadku przeszkodził mu Sędzia Soplica, który otrzymał go wraz z innymi dobrami przez Targowicę.

Zamek, w którym na stałe mieszkał tylko żyjący nadzieją pomszczenia śmierci pana klucznik Gerwazy stał się kością niezgody w relacjach bohaterów. Procesowali się o niego w ziemstwie (sądzie podkomorskim), w głównym sądzie (sądzie apelacyjnym dla sądów ziemskich), w tzw. guberskim (czyli gubernialnym) rządzie, w senacie, a nawet w rosyjskim sądzie apelacyjnym w Petersburgu, nie mogąc dojść do porozumienia i nie godząc się z wyrokami.

Ostatecznie spór kończą zaręczyny potomków zwaśnionych rodów: wnuczki Stolnika Zosi i potomka Soplicy Tadeusza.



  Dowiedz się więcej