Jesteś w: Pan Tadeusz

Szlachta w Panu Tadeuszu

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Polska szlachta z XIX wieku została uczyniona głównym, zbiorowym bohaterem eposu. Mickiewicz w swym utworze starał się przekazać nam jej obraz. Mimo licznych wad, które podkreślił, jej całościowa wizja jest dość sielska.

Wśród całego katalogu postaci nie ma ani jednej, której autor nadał by cechy jednoznacznie negatywne. Obok cech, które mogłyby budzić grozę, autor wskazywał bowiem od razu na pozytywne aspekty danej osobowości. Tytułowy Tadeusz i jego wybranka – Zosia – w ich stuprocentowej poprawności i idealności, są najmniej wyraziści i najnudniejsi.

Mickiewicz starał się także pokazać zróżnicowanie w obrębie samej szlachty. Są tam zarówno magnaci – do których zaliczyć można ród Horeszków, jest arystokracja (Hrabia) i ziemianie (Soplicowie), jest też szlachta urzędnicza (Rejent, Wojski czy Gerwazy z Protazym), jest wreszcie tzw. zaścianek, czyli szlachta dobrzyńska.

Pokazując, iż szlachta jako taka nie jest jednorodna, autor pokazał jej przedstawicieli z ich wadami i zaletami, tworząc tym samym obraz wad i zalet całej grupy.
Magnateria – jej przedstawicielem jest Stolnik Horeszko, zaś do jego wad zaliczamy: dumę, pychę, wyrachowanie i egoizm;
Szlachta dworska – to Sędzia i Podkomorzy;
Szlachta gołota – Wojski, Asesor, Rejent, Gerwazy i Protazy; Szlachta dworska, podobnie jak gołota, mieli podobne wady i zalety. Byli przywiązani do tradycji, nastawieni bardzo patriotycznie, uczestniczyli chętnie w walkach niepodległościowych, byli gościnni. Z drugiej strony Mickiewicz podkreślił, iż byli też kłótliwi, skłonni do procesowania się, pieniaccy, zawzięci.
Szlachta zaściankowa – Maciej Dobrzyński. Mieszkańcy dobrzyńskiego zaścianka są kłótliwi i krzykliwi, niesforni i próżni, dumni ze swych herbów, ale również ograniczeni, gwałtowni, nie stroniący od kieliszka, niedojrzali politycznie i naiwni.

Obraz szlachty, jaki w końcowym efekcie rysuje się w utworze, tworzy z Pana Tadeusza szlachecką sielankę, zaś z autora piewcę Polski szlacheckiej.



  Dowiedz się więcej