Jesteś w: Pan Tadeusz

„Pan Tadeusz” jako utwór romantyczny

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

---

Nowy model bohatera literackiego, zachwyt ludowością oraz naturą, propagowanie tradycji o obyczajów narodowych, synkretyzm gatunkowy i rodzajowy – te formalne i dotyczące treści, najważniejsze cechy dzieła romantycznego możemy dostrzec w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza.

Romantyzm stworzył nowy typ bohatera, co widać także w dziele naszego narodowego wieszcza. Na przykładzie Jacka Soplicy/księdza Robaka czytelnik odnajduje wszystkie charakterystyczne cechy bohaterów utworów napisanych w połowie XIX wieku: dynamizm, nieprzeciętność zarówno wyglądu, jak i sposobu bycia, samotność w działaniu i życiu, dwoistość charakteru, wewnętrzne rozdarcie, tajemnica, niedopowiedzenie, zagadkowość i niejasność losów, bunt przeciwko zasadom rządzącym światem, kierowanie się wzniosłymi celami i gotowość oddanie życia „za sprawę”.

Kolejną przesłanką za zaliczeniem „Pana Tadeusza” w obręb utworów romantycznych jest widoczny na jego kartach zachwyt ludowością oraz naturą. Widać to we fragmentach opisujących przyrodę nadniemeńskich łąk, pól oraz lasów. Mickiewicz stworzył świat, w którym ludzie żyją według rytmu przyrody oraz są jej częścią. Jak zauważa Urszula Lementowicz w opracowaniu dzieła, „Mickiewicz jawi się tu jako poeta-malarz, kolorysta posługujący się wielką paletą barw i odcieni, oraz doskonały obserwator form, które stworzyła natura”.

Cechy dzieła romantycznego widać także w fakcie, dzieło Mickiewicza jest zapisem tradycji i obyczajów, kultywowanych przez polską szlachtę na początku XIX wieku. Patriotyzm i miłość do ojczyzny, dzieła sztuki będące świadectwem ducha polskości, spotkania na koncertach Jankiela, którego cymbały przenosiły słuchaczy w czasy wielkich wydarzeń historycznych decydujących dla losów Polski – to wszystko sprawia, że dzieło Mickiewicza wyraża popularną w romantyzmie ideę pielęgnowania w literaturze rodzimych tradycji i narodowych obyczajów.

Świadectwa przynależności „Pana Tadeusza” do kanonu dzieł romantycznych odnaleźć można także w aspektach formalnych utworu, a dokładniej w jego synkretyzmie gatunkowym. Połączone elementy epiki (narracja, wielowątkowość), liryki (np. rozmowy Tadeusza i Telimeny, inwokacja) oraz dramatu (np. dyskusja szlachty w Dobrzynie) pozwoliły umieścić w nim elementy m.in. powieści walterskotowskiej, poematu heroikomicznego, gawędy, satyry czy powieści poetyckiej lub legendy.

Dowiedz się więcej

Pan Tadeusz - streszczenie Bohaterowie Pana Tadeusza Szlachta w Panu Tadeuszu Pan Tadeusz jako epos Funkcja przymiotnika ostatni w Panu Tadeuszu Pan Tadeusz - plan wydarzeń Najważniejsze cytaty w „Panu Tadeuszu” Czy „Pan Tadeusz” powinien znaleźć się w spisie lektur szkolnych? – rozprawka Dlaczego warto przeczytać „Pana Tadeusza”? Obraz kraju lat dziecinnych w „Panu Tadeuszu” Opis grzybobrania w „Panu Tadeuszu” Opis koncertu Jankiela w „Panu Tadeuszu” Charakterystyka Jankiela Opis gry Wojskiego na rogu Spór o zamek w „Panu Tadeuszu” Epilog w „Panu Tadeuszu” Obraz Rosjan w „Panu Tadeuszu” Obraz Polaków w „Panu Tadeuszu” Historia w „Panu Tadeuszu” Spowiedź księdza Robaka Charakterystyka postaci historycznych w „Panu Tadeuszu” Opis polowania na niedźwiedzia w „Panu Tadeuszu” Pan Tadeusz opracowanie „Pan Tadeusz” jako przykład epopei „Pan Tadeusz” - arcydzieło czy kicz – rozprawka „Pan Tadeusz” jako utwór romantyczny Przyroda w „Panu Tadeuszu” - poetycko-malarski obraz natury Dawne tradycje i obyczaje w „Panu Tadeuszu” Motyw miłości w „Panu Tadeuszu” Motyw literackie w „Panu Tadeuszu” Charakterystyka szlachty w „Panu Tadeuszu” Inwokacja „Pana Tadeusza” – interpretacja Opisy wschodów i zachodów słońca w „Panu Tadeuszu” Charakterystyka Maćka nad Maćkami i szlachty dobrzyńskiej Podkomorzy – charakterystyka Rejent – charakterystyka Asesor – charakterystyka Protazy – charakterystyka Klucznik Gerwazy – charakterystyka postaci Hrabia Horeszko – charakterystyka postaci Telimena – charakterystyka postaci Zosia – charakterystyka postaci Tadeusz Soplica – charakterystyka postaci Sędzia Soplica – charakterystyka postaci Jacek Soplica (Ksiądz Robak) - charakterystyka i jego ocena Spór Asesora z Rejentem Plan wydarzeń „Pana Tadeusza” Opis uczty w „Panu Tadeuszu” Historia Domeyki i Doweyki Streszczenie „Pana Tadeusza”