Jesteś w: Pan Tadeusz

Bohaterowie Pana Tadeusza

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Głównym bohaterem utworu, wbrew pozorom, nie jest wcale Pan Tadeusz jako taki, lecz raczej Tadeusz Soplica – szlachcic, reprezentant całej polskiej szlachty. To właśnie polska szlachta z XIX wieku jest zbiorowym bohaterem, którego starał się opisać Mickiewicz. Tadeusz nie jest to też postacią tak barwną, jak na przykład jego ojciec – Jacek Soplica, czyli późniejszy ksiądz Robak, który reprezentuje typową dla romantycznych bohaterów biografię.

Jak stwierdził Krzyżanowski, wszystkie postacie eposu charakteryzuje przeciętność, zwyczajność oraz silne umocowanie w środowisku rodzinnym, w ich małej ojczyźnie. To, że są pospolici nie oznacza jednak – zdaniem Krzyżanowskiego – ich szarości i bezbarwności. Przeciwnie – większość typów osobowościowych Mickiewicz narysował bardzo barwnie, z humorem, czasem też z nutką sarkazmu. Każda z postaci jest silnie zindywidualizowana, opisywana jest przez szereg tylko dla siebie charakterystycznych gestów, strój, wymowę, wyraz twarzy, czy w końcu przez otaczające ją przedmioty.

Warto się także przyjrzeć dwom czołowym postaciom eposu – dwom Soplicom – Jackowi i jego synowi, Tadeuszowi. Jacek Soplica jest najbardziej tajemniczą postacią dzieła. Czytelnik poznaje go powoli, najpierw jako księdza Robaka, a dopiero później jako Jacka Soplicę. Z jego przedśmiertnej spowiedzi dowiadujemy się o jego dzikiej, hulaszczej młodości i o związanych z tym konsekwencjach. Mickiewicz skorzystał tu z zabiegu celowego kumulowania tajemnicy i zaciekawiania odbiorcy, po czym całość wydarzeń wytłumaczył dopiero w kulminacyjnej scenie rozmowy Soplicy na łożu śmierci. Zabieg taki wzmagał ciekawość czytelników sprawiają, iż scena spowiedzi jest jedną z najciekawszych w utworze.

Kim był więc Jacek Soplica, późniejszy ksiądz Robak? W młodości był dumnym, odważnym szlachcicem, który zakochał się w pięknej Ewie Horeszkównie, córce Stolnika, panna okazała się być jednak za wysoko dla niego urodzoną, stąd na jednej z kolacji jej ojciec podał młodemu Soplicy czarną polewkę (czyli tzw. czarninę – zupę z kaczej krwi), która oznaczała, iż nie ma zgody na małżeństwo młodych, zaś chłopak nie jest w domu mile widzianym gościem. Zrozpaczony Jacek zastrzelił Horeszkę. Pozory mówiły, iż współpracował z Rosjanami, nie była to jednak prawda. Fakt faktem, że Soplicę okrzyknięto nie tylko mordercą, ale też zdrajcą ojczyzny.

Kolejne lata jego życia były próbą ekspiacji (czyli odkupienia swoich win). Walczył o Polskę najpierw jako żołnierz, a potem – już jako ksiądz Robak - jako specjalny wysłannik – emisariusz. W życiu Soplicy zaszła zmiana, przemiana charakterologiczna.

Całkiem inną historię przedstawił nam Mickiewicz w postaci młodego Tadeusza Soplicy. Tytułowy Tadeusz jest człowiekiem przeciętnym, przedstawicielem całej młodej polskiej szlachty. Jego osobowość została narysowana tak krystalicznie, iż wydaje się być wprost nierealną. Jest to młodzieniec naiwny, niezbyt doświadczony w życiu, o czym świadczyć mogą jego miłosne perypetie. Jest jednak znakiem nadziei, oznaką zmieniającej się polskiej mentalności.

Opisując swych bohaterów Mickiewicz nie szczędził wytknięcia im ich grzechów przeciw Polsce. To one bowiem – zdaniem poety – przyczyniły się do rozbiorów kraju i do jego klęski. Do wad takich autor zaliczył upadek obyczajów, zafascynowanie cudzoziemszczyzną, warcholstwo, samowolę, butę i jednostkową pychę.

Katalog bohaterów:
Tadeusz Soplica – syn Jacka Soplicy.
Jacek Soplica (ksiądz Robak)
Sędzia – młodszy brat Jacka Soplicy. Właściciel dworku w Soplicowie. Opiekujący się Tadeuszem.
Stolnik – zabity przez Jacka Soplicę. Osierocił córkę Ewę.
Ewa Horeszkówna
Zosia – wnuczka Stolnika. Krewna Talimeny.
Telimena – ciotka Zosi.
Hrabia – daleki krewny Horeszków, procesujący się o zamek.
Gerwazy Rębajło – klucznik w zamku Horeszków. Strażnik zamkowych ruin.
Wojski Hreczecha – krewny i przyjaciel Sędziego. Mistrz rzucania nożem, gry na rogu, objaśniania gwiazd oraz urządzania polowań. .
Protazy Brzechalski – sądowy woźny.
Maciej Dobrzyński – najstarszy z rodu Dobrzyńskich, przedstawiciel szlachty zaściankowej. Mędrzec, uosobienie narodowego sumienia.
strona:   - 1 -  - 2 - 



  Dowiedz się więcej