Jesteś w: Pan Tadeusz

Tadeusz Soplica – charakterystyka postaci

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Tytułowy bohater epopei otrzymał swoje imię na cześć wielkiego patrioty Tadeusza Kościuszki. Już na pierwszy rzut oka widać jego uderzające podobieństwo do pozostałych mężczyzn z rodu Sopliców – jest krzepki, wysoki, dobrze zbudowany, dorodny, a ponadto ma naturalny talent do jazdy konnej i strzelania.

Po dziesięcioletnim pobycie w Wilnie, gdzie zdobywał wykształcenie pod okiem surowego księdza, powrócił do domu, w którym się wychował. Warto zaznaczyć, że sam nie wybrał sobie tej szkoły, lecz taką decyzję narzucił mu stryj. Tadeusz nie był wcale najlepszym uczniem, nauka sprawiała mu czasami sporo kłopotów. Zjawił się w rodzinnym Soplicowie „z duszą czystą, sercem niewinnym, nie zatraciwszy w sobie poczucia piękna swojskiej przyrody (…)”, jak pisze Wiktor Doleżan.

To ostatnie zdanie chyba najlepiej oddaje charakter Tadeusza – był człowiekiem młodym, więc brakowało mu dojrzałości i mądrości życiowej. Podejmował decyzje pod wpływem emocji, chwili, nie zastanawiając się nad konsekwencjami, czego wielokrotnie żałował. Często sam wpędzał się w tarapaty, z których wyciągali go inni, na przykład Ksiądz Robak.

Wielokrotnie dawał przykłady swojej niedojrzałości i młodzieńczej bezczelności. Widać to doskonale w sytuacji, kiedy obrażony potrafił być niegrzeczny wobec Telimeny, ziewał w towarzystwie kobiet i odpowiadał mrukliwie na ich pytania, a nawet wybiegł bez słowa z pokoju i trzasnął drzwiami. Wiktor Doleżan pisze o Tadeuszu: „Charakter miał miękki; panować w ogóle nad sobą nie umiał, powodować nim łatwo. Czasem tylko potrafi zacisnąć się w uporze”. Wspomniany upór i duma były zresztą dziedzicznymi cechami Sopliców. Pod tym względem Tadeusz niczym nie różnił się od Sędziego czy od swojego ojca, w których żyłach także płynęła gorąca krew. Wybuchowy temperament w połączeniu z zawziętością i hardością stanowiły główne przymioty charakterów całej trójki bohaterów „Pana Tadeusza”.

Chociaż wydawać by się mogło, że tytułowy bohater epopei Mickiewicza jest postacią romantyczną, typową dla swojej epoki, to jednak nie dopatrzymy się w nim marzyciela. Tadeusz zdecydowanie kroczy do swojego celu, nie oglądając się za siebie. Zakochawszy się w Zosi, a następnie wplątawszy się w intrygę miłosną z Telimeną nie widział innego wyjścia z tej patowej sytuacji niż samobójstwo. Inaczej jednak niż cała plejada bohaterów romantycznych nie zdecydował się na tak drastyczny krok, co więcej uważał odebranie sobie życia za największy grzech.

Można powiedzieć, że w momencie, kiedy zdał sobie sprawę z tego, że kocha Zosię, a nie Telimenę, zaszła w nim wewnętrzna przemiana. Jeśli do tego czasu był bohaterem romantycznym, to od tej chwili stał się zdecydowany, stanowczy i porywczy. Zamiast bezmyślnie oddawać życie wolał pójść w bój i walczyć o wolność Ojczyzny. Postanowił wstąpić do legionów, by w ten sposób przyczynić się słusznej sprawie. Taką postawę wyniósł z domu Sędziego, gdzie wychowywano go zgodnie z duchem patriotyzmu. Można się domyślać, że dał z siebie wszystko w czasie bitwy, ponieważ wrócił do Soplicowa z ręką w temblaku.

Chociaż zakochał się w Zosi, to nie okazywał jej tego zbyt dobitnie. Można zauważyć, że w zasadzie niewiele z nią rozmawiał, nawet przy pożegnaniu. Natomiast kiedy wrócił z wyprawy wojennej i został narzeczonym Zosi, nie był specjalnie czuły czy przesadny w pokazywaniu jej swojej miłości. Więcej energii skupił na sprawy gospodarcze. Po powrocie z boju wyraźnie widać, że zmężniał i dojrzał, czego przejawem jest podjęcie decyzji o uwłaszczeniu chłopów.



  Dowiedz się więcej