Jesteś w: Pan Tadeusz

Przyroda w „Panu Tadeuszu” - poetycko-malarski obraz natury

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim



„Malarstwo poety dla swych obrazów nie szuka szerokich ram i na małej przestrzeni tworzy olbrzymie perspektywy. Plastyka pejzażu jest tak prosta, osiągnięta na pozór zwyczajnymi środkami, a jednak tak mistrzowska, że aż przeraża swoją prostotą. (…)Melodia wieczoru codzienna i pospolita wnika jako cudotwórcza potęga poezji, jako harmonia wszechświata w duszę czytelnika i potęguje jego wrażliwość na piękno”.

Także Stanisław Pigoń zwrócił uwagę na tą kwestię:

„Obok wizji dawnego obyczaju jest jeszcze druga wartość w „Panu Tadeuszu” którą sobie poeta szczególnie upodobał, cenił najwyżej: - strona malarska, krajobraz Polski, odbicie tej piękności ziemi ojczystej, którą poeta w pielgrzymstwie dostrzegł był w „całej ozdobie”.

Nikt tak jak autor epopei nie skomponowałby tak doskonale współbrzmiących dźwięków przyrody i pracy człowieka:

„Już zaczęły żniwiarki swą piosnkę zwyczajną,
Jak dzień słotny ponurą, tęskną, jednostajną,
Tym smutniejszą, że dźwięk jej w mgłę bez echa wsiąka;
Chrząsnęły sierpy w zbożu, ozwała się łąka,
Rząd kosiarzy otawę siekących wciąż brząka
Pogwizdując piosenkę; z końcem każdej zwrotki
Stają, ostrzą żelezca i w takt kują w młotki.
Ludzi we mgle nie widać, tylko sierpy, kosy
I pieśni brzmią, jak muzyk niewidzialnych głosy”.


Czy zgadzasz się z opinią Mickiewicza, że motywem przewodnim „Pana Tadeusza” jest piękno świata i uroda dawnej Polski? – rozprawka


„W malowaniu przyrody A. Mickiewicz okazał się mistrzem nad mistrzami. Patrzy poeta na przyrodę Litwy przez pryzmat jej niepokalanego piękna i powabu (…).
Przyroda występuje w poemacie w najrozmaitszych przejawach i odcieniach, we właściwym kształcie i barwie, nakreślona wyraziście, pełno i realistycznie. Wspaniałe opisy łanów, lasów i stawów, wschodu i zachodu słońca, mglistego poranku i burzy letniej, pogodnej nocy gwieździstej i świątecznego dnia wiosennego, nalezą do niedościgłych arcydzieł malarstwa poetyckiego (…) W opisach przyrody w „Panu Tadeuszu” odnajdujemy nie tylko barwę i kształt, ale zapach i melodię, woń i muzykę ojczystego krajobrazu” – takimi słowami rozdział „Przyroda w » Panu Tadeuszu«” rozpoczyna Wiktor Doleżan – autor opracowania „Pan Tadeusz Adama Mickiewicza” (Kraków 1946). Podobnie jak ten badacz literatury oraz sam autor epopei uważam, że motywem przewodnim dzieła jest piękno świata i uroda dawnej Polski.

Soplicowo zostało przedstawione jako centrum polskości, sanktuarium staropolszczyzny. Tworząc niezwykły świat przedstawiony – z obrazami patriotów na ścianach, kurantowym zegarem wygrywającym „Mazurka Dąbrowskiego” czy etykietą, decydującą o każdym aspekcie codziennego życia szlachty początku XIX wieku, Mickiewicz chciał pokazać, jak kultywowanie rodzimych tradycji i narodowych obyczajów zbliża do siebie ludzi.

Nadzwyczajność nadniemeńskiej natury i cała przyroda we wszystkich dwunastu księgach jest nie tylko częścią ich świata przedstawionego, czyli miejscem opisanych wydarzeń, lecz także – motywuje decyzje bohaterów, którzy zostali przedstawieni w relacji do natury (Sędzia gospodarz, Hrabia romantyk, zafascynowany naturą Tadeusz, połączona z nią w niewidzialny sposób Zosia czy niedoceniające jej piękna nieszczęśliwa i niespełniona Telimena).

Uroda dawnej Polski oraz cudowność całego świata, opisane z takimi mistrzostwem i wrażliwością przez naszego narodowego wieszcza sprawiły, że „Pan Tadeusz” jest nie utworem o życiu polskiej szlachty czy o walce o odzyskanie niepodległości, ale jednocześnie literackim zapisem wschodów i zachodów słońca, koncertu kumkających żab czy gry Wojskiego na bawolim rogu.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 



  Dowiedz się więcej