Jesteś w: Pan Tadeusz

Charakterystyka szlachty w „Panu Tadeuszu”

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim



Co prawda Mickiewicz wyposażył ich we wszystkie nieomalże wady stanu szlacheckiego: brakuje im dobrych manier, poszanowania dobrego obyczaju, a na dodatek są skłonni do pijaństwa, warcholstwa i awanturnictwa, ale dobrze poprowadzeni mogą stanowić wielką siłę.

Jak pisze Lementowicz: „Mickiewicz wiernie oddał styl życia poszczególnych grup, które odróżnia stan posiadania i styl życia. Ujawnił wady i negatywne skłonności, ale przedstawił je z dobrotliwym humorem. Cechy i postawy pozytywne przeważają jednak nad przywarami, zaś wśród nich na czoło wysuwa się wielka miłość ojczyzny i gotowość do walki o jej wolność”. Bez wątpienia stworzony przez poetę obraz był wyidealizowany, co najlepiej widać we fragmentach mówiących o traktowaniu przez szlachciców parobków i podwładnych. Każdy z przedstawionych przez Mickiewicza posiadaczy ziemskich był dla swoich pracowników sprawiedliwy, wyrozumiały, a w ręcz kochający. Dowiadujemy się nawet, że Tadeusz nosił się z zamiarem uwłaszczenia włościan.

Mickiewicz stworzył swoistą panoramę społeczno – historyczną. Ukazał polską szlachtę jako społeczność zróżnicowaną, podzieloną, różną. Stworzywszy świat spokoju, ładu i harmonii, wieszcz wyposażył swoich bohaterów w zalety i wady. Idealizując te pierwsze, drugie potraktował z humorem i dystansem. Nikogo nie potępiał, wręcz przeciwnie celebrował tę wewnętrzną odmienność, zachwycał się nią, podtrzymując w sobie i czytelniku wiarę w mądrość i dobroć szlachty oraz patrząc na tą warstwę z przymrużeniem oka i poddając ją niejako idealizacji, ponieważ była świadectwem potęgi dawnych czasów.

Najważniejszym przesłaniem utworu wydaje się być to, iż mimo wszelkich różnic, barier, kłótni i zwad, sporów dzielących Polaków, w obliczu sprawy naprawdę ważnej są oni w stanie zjednoczyć siły i razem stawić czoła problemowi, pokazując dobrotliwą duszę i ognisty temperament. Przykładem tego jest wspólna walka szlachciców w Moskalami, pomimo tego, że dopiero co skakali sobie nawzajem do oczu.

Pisząc „Pana Tadeusza” Mickiewicz miał nadzieję, że przekaże czytelnikom swoją wiarę w szlachtę. To ona według niego - poprzez wspólną i wytrwałą pracę - miała odegrać najważniejszą rolę w odzyskaniu niepodległości.

Szlacheckie obyczaje w Panu Tadeuszu


Akcja w utworze opiera się o dawne szlacheckie obyczaje, z których Mickiewicz stworzył oprawę dla kolejnych wydarzeń. Ponadto autor – jak twierdzą literaturoznawcy – chciał utrwalić to, co – jak przypuszczał – wkrótce bezpowrotnie przeminie. Chciał tę obyczajowość ocalić od zapomnienia, stąd starał się opisywać dokładnie nie tylko na przykład wesele Tadeusza, ale również sprawy bardziej prozaiczne i przyziemne, takie jak prace w polu, zajazdy, uczty, polowanie, procesy sądowe.

Wśród tych obyczajów, które dzięki Panu Tadeuszowi stały się najbardziej znane, są: kolejność ustawiania gości na spacerze i usadzania ich przy stole, polowanie i grzybobranie, nauka o grzeczności, przydomki i imioniska, zwyczaj zajazdu, słynna „czarna polewka” odmawiająca ręki panny, porządek przy polonezie.
strona:   - 1 -  - 2 - 



  Dowiedz się więcej