Jesteś w:
Kordian
Kordian jest jednym z najbardziej charakterystycznych, wzorcowych bohaterów romantycznych. To dynamiczna kreacja literacka, która przez całą właściwą część dramatu przechodzi metamorfozę. Zmienia się jej światopogląd, hierarchia wartości, a także konstrukcja psychologiczna. Przez cały czas rozwijania się utworu bohater dojrzewa, przechodzi ewolucję emocjonalną, duchową, a także polityczną.
Kordiana poznajemy w akcie I jako piętnastoletniego młodzieńca, pochodzący z dobrego domu panicz, wychowujący się na wsi pod okiem sługi – Grzegorza. Jest nadwrażliwy, delikatny, nie potrafi zrozumieć sensu śmierci swojego przyjaciela. Odczuwa „jaskółczy niepokój”, który dręczy jego duszę. Poszukuje celu w życiu, jednak jest niezdecydowany. Innym jego problemem jest nieszczęśliwa miłość do Laury – starszej od niego niewiasty („Jam się w miłość nieszczęsną całym sercem wsączył”). Odczuwa „nudę egzystencjalną”, uważa, że wszelkie jego działania są bezużyteczne. Wszelkie te symptomy są przejawem skłonności do „choroby wieku”, która dręczyła młodych na początku XIX wieku a objawiała się nadmierną uczuciowością, kierowaniem się emocjami i porywami serca (charakteryzowały bohaterów sentymentalnych). Ze stanu tego usiłuje wyleczyć Kordiana Grzegorz, snując opowieści o roli pracy i poświęcenia. Kordian nie potrafi sprostać rzeczywistości. Jedynym wyjściem wydaje się mu samobójstwo, dlatego podejmuje próbę odebrania sobie życia poprzez strzał z pistoletu.
Kordian unika jednak śmierci, o czym dowiadujemy się z aktu II. W 1828 roku wyrusza na wędrówkę po Europie, by zgłębić prawa rządzące światem, przeżyć przygodę, a także poznać swą duszę. Ten etap życia Kordiana rozpocznie jego dojrzewanie duchowe i światopoglądowe. Jego ideały zostają skonfrontowane z rzeczywistością, która daleka jest od literackich wizji (o czym bohater rozmyśla na skałach Dover, czytając „Króla Leara”). W Londynie młodzieniec przekonuje się, że światem rządzi pieniądz. Każdy, nawet najbardziej niegodziwy człowiek może osiągnąć zaszczyty jeśli posiada odpowiednią ilość gotówki. Romans z Wiolettą, która dopóki wierzyła, że kochanek jest bogaty, była czuła i zapewniała o uczuciu, a następnie w obliczu wizji bankructwa odeszła, przekonuje Kordiana o braku bezinteresownej miłości. W Watykanie wędrowiec przekona się, że los Polaków (w większości katolików) jest papieżowi obojętny, nakazuje mu wręcz posłuszność wobec cara i potępia jakiekolwiek próby buntu.
Europejskie doświadczenia sprawiają, że Kordian przechodzi wewnętrzną przemianę. Dokonuje się ona na szczycie Mont Blanc. Romantyczny bohater odnajduje sens życia i wyznacza swój cel – walka o niepodległość ojczyzny. Pragnie niczym średniowieczny Winkelried poświęcić swoje życie w imię miłości ojczyzny. Postanawia zabić cara i wziąć na siebie odpowiedzialność za ten czyn. Wierzy, że dzięki ofierze Polaków, którzy wywołają powstanie skazane na klęskę narody Europy będą mogły rozwijać się w harmonii i wolności.
W akcie III Kordian występuje jako Podchorąży. Jego determinacja w walce o wolność przejawia się podczas tajnego zebrania spiskowców w podziemiach kościoła św. Jana. Gdy propozycja zamachu na cara upada w głosowaniu, Kordian postanawia samodzielnie zgładzić monarchę. Podczas próby zamordowania Mikołaja I okazuje się jednak, że młody bohater jest za słaby, dręczą go wyrzuty sumienia, waha się. Ulega Strachowi i Imaginacji i ostatecznie mdleje u wejścia do sypialni cara. Zostaje zamknięty w domu wariatów, a następnie skazany na śmierć przez rozstrzelanie.
Postawa Kordiana, który samotnie pragnie walczyć z zaborcą skazana jest na niepowodzenie. Bohater ponosi klęskę, gdyż nie udaje się mu zrealizować zamiarów. Jego myślenie było krótkowzroczne, wykazał się niedojrzałością emocjonalną i polityczną. Mimo iż kieruje nim patriotyzm i szlachetne pobudki nie jest w stanie zmienić biegu historii.
Postać Kordiana poprzez swój dynamizm i doświadczane metamorfozy może stanowić szczególne studium psychologiczne dojrzewania i kształtowania się świadomości. Z pełnego ideałów młodzieńca zmienia się w żarliwego bojownika o polskość. Jednak droga, którą obiera skazana jest na niepowodzenie, dlatego Kordian to postać tragiczna i skazana na klęskę.
Charakterystyka Kordiana
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimKordian jest jednym z najbardziej charakterystycznych, wzorcowych bohaterów romantycznych. To dynamiczna kreacja literacka, która przez całą właściwą część dramatu przechodzi metamorfozę. Zmienia się jej światopogląd, hierarchia wartości, a także konstrukcja psychologiczna. Przez cały czas rozwijania się utworu bohater dojrzewa, przechodzi ewolucję emocjonalną, duchową, a także polityczną.
Kordiana poznajemy w akcie I jako piętnastoletniego młodzieńca, pochodzący z dobrego domu panicz, wychowujący się na wsi pod okiem sługi – Grzegorza. Jest nadwrażliwy, delikatny, nie potrafi zrozumieć sensu śmierci swojego przyjaciela. Odczuwa „jaskółczy niepokój”, który dręczy jego duszę. Poszukuje celu w życiu, jednak jest niezdecydowany. Innym jego problemem jest nieszczęśliwa miłość do Laury – starszej od niego niewiasty („Jam się w miłość nieszczęsną całym sercem wsączył”). Odczuwa „nudę egzystencjalną”, uważa, że wszelkie jego działania są bezużyteczne. Wszelkie te symptomy są przejawem skłonności do „choroby wieku”, która dręczyła młodych na początku XIX wieku a objawiała się nadmierną uczuciowością, kierowaniem się emocjami i porywami serca (charakteryzowały bohaterów sentymentalnych). Ze stanu tego usiłuje wyleczyć Kordiana Grzegorz, snując opowieści o roli pracy i poświęcenia. Kordian nie potrafi sprostać rzeczywistości. Jedynym wyjściem wydaje się mu samobójstwo, dlatego podejmuje próbę odebrania sobie życia poprzez strzał z pistoletu.
Kordian unika jednak śmierci, o czym dowiadujemy się z aktu II. W 1828 roku wyrusza na wędrówkę po Europie, by zgłębić prawa rządzące światem, przeżyć przygodę, a także poznać swą duszę. Ten etap życia Kordiana rozpocznie jego dojrzewanie duchowe i światopoglądowe. Jego ideały zostają skonfrontowane z rzeczywistością, która daleka jest od literackich wizji (o czym bohater rozmyśla na skałach Dover, czytając „Króla Leara”). W Londynie młodzieniec przekonuje się, że światem rządzi pieniądz. Każdy, nawet najbardziej niegodziwy człowiek może osiągnąć zaszczyty jeśli posiada odpowiednią ilość gotówki. Romans z Wiolettą, która dopóki wierzyła, że kochanek jest bogaty, była czuła i zapewniała o uczuciu, a następnie w obliczu wizji bankructwa odeszła, przekonuje Kordiana o braku bezinteresownej miłości. W Watykanie wędrowiec przekona się, że los Polaków (w większości katolików) jest papieżowi obojętny, nakazuje mu wręcz posłuszność wobec cara i potępia jakiekolwiek próby buntu.
Europejskie doświadczenia sprawiają, że Kordian przechodzi wewnętrzną przemianę. Dokonuje się ona na szczycie Mont Blanc. Romantyczny bohater odnajduje sens życia i wyznacza swój cel – walka o niepodległość ojczyzny. Pragnie niczym średniowieczny Winkelried poświęcić swoje życie w imię miłości ojczyzny. Postanawia zabić cara i wziąć na siebie odpowiedzialność za ten czyn. Wierzy, że dzięki ofierze Polaków, którzy wywołają powstanie skazane na klęskę narody Europy będą mogły rozwijać się w harmonii i wolności.
W akcie III Kordian występuje jako Podchorąży. Jego determinacja w walce o wolność przejawia się podczas tajnego zebrania spiskowców w podziemiach kościoła św. Jana. Gdy propozycja zamachu na cara upada w głosowaniu, Kordian postanawia samodzielnie zgładzić monarchę. Podczas próby zamordowania Mikołaja I okazuje się jednak, że młody bohater jest za słaby, dręczą go wyrzuty sumienia, waha się. Ulega Strachowi i Imaginacji i ostatecznie mdleje u wejścia do sypialni cara. Zostaje zamknięty w domu wariatów, a następnie skazany na śmierć przez rozstrzelanie.
Postawa Kordiana, który samotnie pragnie walczyć z zaborcą skazana jest na niepowodzenie. Bohater ponosi klęskę, gdyż nie udaje się mu zrealizować zamiarów. Jego myślenie było krótkowzroczne, wykazał się niedojrzałością emocjonalną i polityczną. Mimo iż kieruje nim patriotyzm i szlachetne pobudki nie jest w stanie zmienić biegu historii.
Postać Kordiana poprzez swój dynamizm i doświadczane metamorfozy może stanowić szczególne studium psychologiczne dojrzewania i kształtowania się świadomości. Z pełnego ideałów młodzieńca zmienia się w żarliwego bojownika o polskość. Jednak droga, którą obiera skazana jest na niepowodzenie, dlatego Kordian to postać tragiczna i skazana na klęskę.