Jesteś w: Kordian

Kompozycja „Kordiana”

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Dramat Juliusza Słowackiego został podzielony na trzy akty odpowiadające kolejnym etapom życia tytułowego bohatera. Cały utwór skupia się na losie Kordiana. Utwór rozpoczyna motto zaczerpnięte z fragmentu powieści poetyckiej Słowackiego pt. „Lambro”, która powstała w Paryżu po upadku powstania listopadowego. Utwór ten odnosi się do sytuacji Grecji pod koniec XVIII wieku (zniewolenie przez Turków), która była w analogicznej do Polski sytuacji.

Pierwsza część dramatu to „Przygotowanie” opisujące tworzenie kolejnych przywódców powstania listopadowego przez Złe Moce. Następnie następuje „Prolog”, w którym zostają przedstawione trzy koncepcje poezji i roli poety. Na właściwą część dramatu składają się trzy akty, odpowiadające kolejnym etapom dojrzewania tytułowego bohatera. Akt pierwszy składa się z trzech scen. W pierwszej rozmawiają ze sobą piętnastoletni Kordian i jego sługa Grzegorz. Druga przedstawia relacje łączące Kordiana i Laurę, trzecia zaś ukazuje rozmyślania Laury przerwane okrzykiem Grzegorza „panicz się zastrzelił!”.

Akt II zawiera podtytuł „Rok 1828. Wędrowiec” i poświęcony jest opisowi podróży Kordiana po Europie. Młodzieniec odwiedza kolejno Anglię, Włochy, Watykan, by ze szczytu Mont Blanc przenieść się na chmurze do Polski.

Akt III, zawierający podtytuł „Spisek koronacyjny”, składa się z dziewięciu numerowanych scen oraz sceny ostatniej. Pierwsza scena charakteryzuje tłum mieszkańców Warszawy zebranych przed koronacją Mikołaja I na króla Polski, druga zawierająca się w lapidarnym słowie „Przysięgam!...” wypowiedzianym przez cara dotyczy aktu koronacji. Trzecia ponownie przedstawia tłum zebrany przed Zamkiem Królewskim oczekujący na przejazd nowego monarchy. Kolejna scena opisuje tajne zebranie konspiratorów w podziemnym lochu kościoła św. Jana.

Piąta scena odzwierciedla nieudaną próbę zamachu na carze Mikołaju I dokonaną przez młodego Podchorążego. Następna scena rozgrywa się w domu wariatów i ukazuje rozmowę Kordiana z Doktorem (Szatanem). W siódmej scenie Kordian dokonuje skoku na koniu przez piramidę z bagnetów. Scena ósma to spowiedź Kordiana i pożegnanie z Grzegorzem. W scenie dziewiątej Wielki Książę Konstanty i car Mikołaj I kłócą się o władzę i ułaskawienie Kordiana. Ostatnia scena rozgrywa się na Placu Marsowym, na którym pluton egzekucyjny przygotowuje się do rozstrzelania młodego bohatera. Dramat kończą słowa „Koniec części pierwszej”. Wszystkie sceny poprzedzone są didaskaliami, występują one także w trakcie scen.

W „Kordianie” możemy także wyróżnić niezespolone ze sobą trzy części. „Przygotowanie” odbywające się na przełomie XVIII i XIX wieku. nieskonkretyzowany czasowo „Prolog” i dramat głównego bohatera rozgrywający się w czasach jego młodości, a następnie w latach 1828 i 1829. Wszystkie łączy dialogowy charakter i zastosowanie mowy niezależnej, jednak różni ogólna koncepcja świata przedstawionego, poetyka i funkcja w obrębie całego utworu. Odmienny jest także język postaci wypowiadający się w poszczególnych częściach. Wyjaśnieniem takiej budowy może być tytuł utworu „Kordian. Część pierwsza trylogii. Spisek koronacyjny”. W zamierzeniu więc „Przygotowanie” i „Prolog” miały być wstępem do większej całości, której jednak Słowacki nigdy nie ukończył.



  Dowiedz się więcej