Jesteś w: Jądro ciemności

Symbolizm w „Jądrze ciemności”

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Symbolizm zrodził się na gruncie literatury francuskiej a następnie, w XIX wieku rozpowszechnił się w całej Europie. Polegał on na określaniu istoty różnych rzeczy przy pomocy symboli i alegorii.

U Conrada symbolika pojawia się już w tytule utworu, na który składają się dwa słowa: jądro i ciemność. Ciemność dla pisarza ma szerokie znaczenie ale najogólniej kojarzy się ze złem. Jego bohater, Charles Marlow określa stan psychiki agenta Kurtza w następujący sposób: „Ten człowiek tkwił w nieprzeniknionej ciemności”. Ciemność pojawia się również w innych kontekstach – ciemność jest w głębi dżungli czy też okrywa szlak morski, a więc wiąże się z czymś nieznanym i niebezpiecznym.

Jądro oznacza środek, istotę rzeczy, sedno sprawy. Jądro ciemności jest więc sercem nierozpoznanej Afryki ale też główną przyczyną zła, niebezpieczeństwa czy nierozwiązanej zagadki. Bohater Conrada, Marlow ma własną hierarchię wartości, według której to, co jest nierozpoznane nie może być dobre, ponieważ kryje niebezpieczeństwa.

W utworze Conrada są też inne symbole. W siedzibie kampanii Marlow widzi dwie kobiety, które budzą w nim zabobonny lęk. Jedna z nich trzyma na kolanach kota i dzierga na drutach. Jej robótka z czarnej wełny przypomina śmiertelny całun. Obie są niczym Parki tkające nić ludzkiego życia.

Marlow mówiąc o Brukseli określa to miasto jako „pobielany grób”. Symbol ten zaczerpnięty jest z Ewangelii św. Mateusza i oznacza coś, co z zewnątrz jest jasne i czyste - w przeciwieństwie do odpychającego wnętrza. W tym przypadku jest to kampania handlowa uprawiająca grabież w koloniach.

Wiele symboli odnosi się do życia. Symbol rzeki można potraktować jako przebieg życia, w którym człowiek napotyka tak, jak na rzece mielizny, zdradliwe nurty czy przeszkody. Morze jest symbolem walki człowieka z żywiołem, próbą zapanowania nad czymś, co jest od niego silniejsze, wreszcie dla Marlowa stanowi symbol ciężkiej, męskiej pracy, jest sprawdzianem siły i umiejętności.



  Dowiedz się więcej