Jesteś w: Kordian

Kordian - motywy literackie

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim



W akcie II dramatu obserwujemy kolejne etapy zdobywania doświadczeń życiowych przez bohatera. W Londynie parkowy stróż przekonuje go, ze największą wartość na świecie mają pieniądze – można za nie zdobyć wszystko. Pochylony nad lekturą „Króla Leara” Kordian uświadamia sobie, że literatura kreśli jedynie wyidealizowany obraz świata, daleki od rzeczywistego. Romans z Wiolettą, zakończony odejściem dziewczyny sprawiają, że traci on wiarę w istnienie miłości idealnej. Z kolei rozmowa z papieżem powoduje, iż upada autorytet papiestwa.

Po przykrych doświadczeniach dokonuje się przemiana bohatera. Na szczycie Mont Blanc wybiera swój cel – pragnie być polskim Winkelriedem – bohaterem narodowym, który poświęci się dla ojczyzny. Jego postawa nie jest jednak w pełni dojrzała. Do amoralnego planu zgładzenia cara nie udaje mu się przekonać innych spiskowców. Podejmuje się tego czynu samotnie, jednak nie jest wystarczająco silny. Ugina się przed Strachem i Imaginacją i mdleje przed drzwiami sypialni cara.

Gorzka lekcję dla młodego patrioty stanowi rozmowa z Doktorem w szpitalu wariatów. Szatan uświadamia mu, że jednostkowe poświęcenie nie pomoże odzyskać wolności przez ojczyznę. Bohater zyskuje kolejną gorzką lekcję. Jego młodzieńczy, patriotyczny zapał w konfrontacji z autentyczną sytuacją społeczno-polityczną skazany jest na klęskę. Mimo to bohater wykreowany przez Słowackiego to postać pozytywna. Przez cały dramat zyskuje kolejne doświadczenia. Poznajemy go jako niedojrzałego chłopca. W ostatnim akcie dwudziestoletni młodzieniec mimo poniesionej porażki jest narodowym bohaterem, podejmuje czynną walkę z zaborcą wbrew otoczeniu i sytuacji. Świadczy to o jego wielkiej miłości do ojczyzny i przemiany z biernego i niedojrzałego bohatera w osobę zdolną do czynu w imię wyższych wartości.

Motyw patriotyzmu w „Kordianie”


„Kordian” Słowackiego powstał między innymi jako głos w dyskusji nad powstaniem listopadowym i przyczyną jego klęski. Odnosił się do aktualnej sytuacji politycznej, wspominał o postawach patriotów, którzy gotowi byli poświęcić się w imię wolności ojczyzny.

Motyw patriotyzmu możemy odnaleźć już w opowieściach sługi Grzegorza. Wspomina on o swoim udziale w kampaniach napoleońskich. Przede wszystkim przywołuje postać swego kolegi – Kazimierza, który po wzięciu do niewoli przez Rosjan w 1812 roku nie chciał zachować biernej postawy i zbuntował się przeciw oprawcom. Swój czyn przypłacił życiem.

Patriotyzm w „Kordianie” obserwujemy głównie na przykładzie głównego bohatera. Młodzieniec dojrzewa do czynnej walki. Z nadwrażliwego młodzieńca, który czuje się bezużyteczny, targany jaskółczym niepokojem zmienia się w aktywnego bohatera. Przemiana ta zachodzi podczas monologu na szczycie Mont Blanc.

Postawa i wybory Kordiana symbolizują postawy całego pokolenia młodych ludzi, którzy za wszelką cenę pragnęli walczyć o niepodległość. Dlatego między innymi bohater w akcie III podczas sceny spiskowej występuje jako Podchorąży (historycznie znany jest spisek podchorążych pod wodzą Piotra Wysockiego). Młodzi są gotowi oddać za ojczyznę życie, cechuje ich jednak polityczna niedojrzałość. Nie przewidują konsekwencji swoich czynów. Ostatecznie decyzja Kordiana o samodzielnym zamordowaniu cara Mikołaja I nie zostaje zrealizowana. Młody bohater ponosi klęskę. Słowacki tym samym oddaje hołd młodym powstańcom, jednak krytykuje ich za porywczość, brak doświadczenia i jednostkowe poświęcenie, które krajowi nie przynosi wolności.

Antypatriotyczne postawy wykazuje natomiast większość przywódców cywilnych i wojskowych powstania. Ich ironiczny portret odnajdziemy w „Przygotowaniu”. Pozbawieni są odwagi i determinacji. Pragną jak najszybciej zakończyć wojnę z Rosją. Cechuje ich nieudolność. Jednego z nich – Krukowieckiego – Słowacki oskarża nawet o zdradę ojczyzny.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 



  Dowiedz się więcej