Jesteś w: Makbet

„Makbet” – motywy literackie

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim



Makbet jest żołnierzem, toteż z widokiem śmierci powinien być oswojony. Skrytobójstwo jest jednak czymś innym niż zabicie wroga w walce. Jest to czyn haniebny, akt gwałtu na niewinnej i nieświadomej niczego ofierze; czyn, który należy ukrywać, zacierać jego ślady i przerzucać odpowiedzialność na innych. Oprócz króla Dunkana Makbet musi zabić strażników pilnujących komnaty króla i uśpionych dodanym do wina wywarem z ziół. Wmawia wszystkim, że to oni po pijanemu popełnili zbrodnię.

Walka o utrzymanie tronu Szkocji zmusza Makbeta do kolejnej zbrodni. Ofiarą pada jego przyjaciel Banko, któremu wiedźmy wywróżyły, że będzie ojcem królów. Makbet nasyła na niego zbójców. Banko ginie ale jego syn ucieka. Ucieka ze Szkocji do Anglii również Makduf. Makduf podejrzewa Makbeta o skrytobójstwa. Chce skontaktować się z przebywającym w Anglii synem Dunkana. Ten po śmierci ojca obawiając się o swoje życie też schronił się w Anglii.

Za nielojalność Makdufa Makbet mści się – wydaje rozkaz zgładzenia rodziny Makdufa. W ten sposób z dzielnego żołnierza przekształca się w tyrana pozostające w konflikcie z prawami moralnymi. Prowadzą do tego kolejne zbrodnie.

Do końca jednak pozostaje przekonany, że los oszczędzi mu klęski. Mocno wierzy w przepowiednie wiedźm, zwłaszcza, że do tej pory sprawdzały się. Zaniepokojony złą sytuacją / wojska angielskie ruszają na jego zamek / jeszcze raz zasięga rady u czarownic. Ich niejasną wróżbę interpretuje na swoją korzyść. Niestety, konflikt z prawami moralnymi nieuchronnie prowadzi go do klęski – oszalała Lady Makbet popełnia samobójstwo, Anglicy zdobywają zamek a sam Makbet ginie z rąk Makdufa. Na tronie Szkocji ma teraz zasiąść prawowity następca króla Dunkana – jego syn Malkolm.

„Makbet” - motyw winy i kary


Motyw winy i kary w dramacie Szekspira „Makbet” jest jednym z głównych motywów tego dramatu. Tragedia Szekspira przypomina średniowieczne moralitety. Pojawiają się tutaj w postaci symbolicznej siły dobra i zła / czarownice, Hekate /. Jest też uzależnienie dalszych losów bohatera od jego wyborów.

Do przedstawienia takiego problemu przymusza też autora gatunek dramatyczny jaki wybrał czyli tragedia. Jej tematem jest konflikt jednostki z siłami wyższymi. Może to być los, fatum ale też prawa moralne czy społeczne. Konflikt tragiczny polega na przeciwstawieniu sobie dwóch równowartościowych racji. Mający dokonać między nimi wyboru musi ponieść klęskę. U Szekspira pokazana jest sytuacja skomplikowana pod względem psychologicznym. Bohater popada w konflikt z prawem moralnym ale dzieje się to na skutek niewłaściwego wyboru.

Makbet przegrywa walkę z pokusą na jaką wystawiły go czarownice. Żądza władzy jest silniejsza niż zasady moralne. Do przełamania wewnętrznych oporów podchodzi bardzo emocjonalnie. Jego racją jest przeznaczenie, los, który przeznaczył go na króla Szkocji. Jest to pozycja społeczna, jaka bardzo odpowiada mu. Nie próbuje on jednak racjonalizować swoich negatywnych odczuć związanych z planowanym zabójstwem króla.

Problemem Makbeta w momencie podejmowania fatalnej decyzji jest przełamanie tabu. Tabu jest to głęboki i podstawowy zakaz kulturowy. Jego złamanie powoduje spontaniczny protest ze strony ogółu przedstawicieli danej kultury. Złamanie tabu odbierane jest jako zamach na cały system tej kultury i stanowi zagrożenie dla dalszego istnienia społeczeństwa związanego z daną kulturą. Istnienie tabu gwarantuje biologiczne trwanie grupy. Najpowszechniejszym tabu w różnych kulturach jest tabu zabijania innych ludzi. Legalność zabijania przeważnie ogranicza się do okresów /wojna/ lub obszarów /pole walki/ , kiedy ogólne normy nie obowiązują.

Makbet dokonując zabójstwa króla Dunkana narusza tabu. Od tego momentu może funkcjonować tylko pod warunkiem, że nikt nie odkryje zbrodni. Z tego powodu ciągle towarzyszy mu strach. Następne zbrodnie służą zatuszowaniu tej pierwszej i utrzymaniu władzy. Moment wymierzenia kary przychodzi, gdy wszystko ujawnia się. Lady Makbet wymierza ją sobie sama, popełniając samobójstwo. Makbet do końca wierzy w przeznaczenie, nie zdając sobie sprawy, że w tym momencie jego przeznaczeniem jest klęska, ponieważ winien jest zbrodni.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 - 



  Dowiedz się więcej