Jesteś w: Pan Tadeusz

Pan Tadeusz opracowanie

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

---

Spór o zamek
Był to dawny zamek Horeszków, do którego pretensje zgłaszali też Soplicowie, a z czym nie zgadzał się potomek Horeszków - Hrabia. Gdy ten, znudzony już toczącym się procesem, chciał od niego odstąpić, wolę walki rozbudził w nim Gerwazy, zaś sam zamek stał się przedmiotem zajazdu.
Sprawę zamku polubownie rozwiązali Tadeusz i Zosia.

Miłosne problemy Tadeusza
Tadeusz, młody szlachcic, po powrocie ze szkoły do rodzinnej posiadłości, ujrzał Zosię – którą od pierwszej chwili pokochał. Widział ją jednak tylko przelotnie, w niekompletnym stroju, przez co pomylił ją później z Telimieną, która była z tego bardzo zadowolona i bardzo jej to pochlebiało.

Przez tę pierwszą pomyłkę Tadeusza inne miłosne perypetie uległy zagmatwaniu – Hrabia chciała zdobyć Zosię, a Tadeusz Telimenę. Z czasem jednak Tadeusz zauważył swój błąd i zaczął adorować Zosię, zaś Hrabia – Telimenę.

Ostatecznie Tadeusz i Zosia pobrali się, a Telimena wyszła za mąż za Rejenta.

Wartości artystyczne „Pana Tadeusza”

„Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza jest przykładem dzieła pełnego artyzmu formy (kunsztowność problematyki – artyzm kreacji głównego bohatera, opisów przyrody, tradycji i obyczajów oraz koncertów muzycznych - jest materiałem na osobny artykuł).

Tekst – będący odsłoną klasycznego, homeryckiego heksametru - został napisany sylabicznym trzynastozgłoskowcem ze średniówką (wewnętrzną granicą wersu) przypadającą po siódmej sylabie (z wyjątkiem spowiedzi Jacka Soplicy - inne długości wersów, m.in. 8-mio czy 10-cio sylabowce).

Akcent jest stały, opiera się głównie na trochejach (stopach akcentowych złożonych z dwóch sylab, z których pierwsza jest akcentowana) i pada na przedostatnią sylabę każdego wersu:

„W tem usłyszeli odgłos rogów i psów granie” [Ks. IV, 89]
_` _ _ _` _ _` _ | _` _ _` _ _` _


Utwór jest napisany wierszem stychicznym, czyli pozbawionym podziału na zwrotki. Dowodem artyzmu Mickiewicza jest mimo tego ogromne zrytmizowanie tekstu, dzięki odpowiedniemu rozkładowi akcentów oraz rymom. Autor sięgnął po rymy żeńskie, dokładne, gramatyczne, czasownikowe lub rzeczownikowe, parzyste aa bb cc:

„W tem usłyszeli odgłos rogów i psów granie, {a}
Zgadują, że się ku nim zbliża polowanie, {a}
I pomiędzy gałęzi gęstwę, pełni trwogi, {b}
Zniknęli nagle z oczu jako leśne bogi. {b}
W Soplicowie ruch wielki; lecz ni psów hałasy, {c}
Ani rżące rumaki, skrzypiące kolasy” {c} [Ks. IV, 89-94].


Wszystkie części utworu są przykładem synkretyzmu gatunkowego. Połączone elementy epiki (narracja, wielowątkowość), liryki (np. rozmowy Tadeusza i Telimeny, inwokacja) oraz dramatu (np. dyskusja szlachty w Dobrzynie) pozwoliły umieścić w nim elementy:
• powieści walterskotowskiej,
• poematu heroikomicznego,
• gawędy,
• satyry,
• powieści poetyckiej,
• legendy,
• mitu z baśnią,
• sielanki,
• poematu opisowego,
• komedii,
• anegdoty,
• aforyzmu,
• pogadanki,
• opowiadania,
• humoreski,
• obrazka.


Analizując wartość artystyczną dzieła, osobny akapit należy poświęcić środkom artystycznego wyrazu, wykorzystanych przez Mickiewicza. Wieszcz:

• rozpoczął utwór inwokacją, czyli rozwiniętą apostrofą (bezpośredni i patetyczny zwrot do bóstwa, osoby, upersonifikowanej idei lub przedmiotu) skierowaną do Litwy i prośbą do Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej, Ostrobramskiej i Wileńskiej o pomoc w akcie twórczym, o odzyskanie utraconej ojczyzny i przeniesienie do beztroskiego kraju dzieciństwa:

„Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -  - 8 -  - 9 -  - 10 - 

Dowiedz się więcej

Pan Tadeusz - streszczenie Bohaterowie Pana Tadeusza Szlachta w Panu Tadeuszu Pan Tadeusz jako epos Funkcja przymiotnika ostatni w Panu Tadeuszu Pan Tadeusz - plan wydarzeń Najważniejsze cytaty w „Panu Tadeuszu” Czy „Pan Tadeusz” powinien znaleźć się w spisie lektur szkolnych? – rozprawka Dlaczego warto przeczytać „Pana Tadeusza”? Obraz kraju lat dziecinnych w „Panu Tadeuszu” Opis grzybobrania w „Panu Tadeuszu” Opis koncertu Jankiela w „Panu Tadeuszu” Charakterystyka Jankiela Opis gry Wojskiego na rogu Spór o zamek w „Panu Tadeuszu” Epilog w „Panu Tadeuszu” Obraz Rosjan w „Panu Tadeuszu” Obraz Polaków w „Panu Tadeuszu” Historia w „Panu Tadeuszu” Spowiedź księdza Robaka Charakterystyka postaci historycznych w „Panu Tadeuszu” Opis polowania na niedźwiedzia w „Panu Tadeuszu” Pan Tadeusz opracowanie „Pan Tadeusz” jako przykład epopei „Pan Tadeusz” - arcydzieło czy kicz – rozprawka „Pan Tadeusz” jako utwór romantyczny Przyroda w „Panu Tadeuszu” - poetycko-malarski obraz natury Dawne tradycje i obyczaje w „Panu Tadeuszu” Motyw miłości w „Panu Tadeuszu” Motyw literackie w „Panu Tadeuszu” Charakterystyka szlachty w „Panu Tadeuszu” Inwokacja „Pana Tadeusza” – interpretacja Opisy wschodów i zachodów słońca w „Panu Tadeuszu” Charakterystyka Maćka nad Maćkami i szlachty dobrzyńskiej Podkomorzy – charakterystyka Rejent – charakterystyka Asesor – charakterystyka Protazy – charakterystyka Klucznik Gerwazy – charakterystyka postaci Hrabia Horeszko – charakterystyka postaci Telimena – charakterystyka postaci Zosia – charakterystyka postaci Tadeusz Soplica – charakterystyka postaci Sędzia Soplica – charakterystyka postaci Jacek Soplica (Ksiądz Robak) - charakterystyka i jego ocena Spór Asesora z Rejentem Plan wydarzeń „Pana Tadeusza” Opis uczty w „Panu Tadeuszu” Historia Domeyki i Doweyki Streszczenie „Pana Tadeusza”