Jesteś w: Ludzie bezdomni

Problematyka „Ludzi bezdomnych”

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Problematyka modernistycznej powieści Stefana Żeromskiego „Ludzie bezdomni”, której akcja właściwa rozgrywa się w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku, kolejno w Paryżu, Warszawie, Cisach, Zagłębiu Dąbrowskim (Sosnowiec) oscyluje wokół uniwersalnych wartości pomocy drugiemu człowiekowi, poświęcenia, walki o dobro.

Wydanie powieści (1899) przyniosło autorowi ogromny sukces komercyjny. Do dnia dzisiejszego dzieła uważane jest za kwintesencję tzw. Żeromszczyzny, czyli stworzenia bohatera, który za wszelką cenę chce pomagać innym.

Autor poruszył w powieści wiele problemów społecznych, utwór przez krytyków jest nazywany właśnie powieścią społeczną. Traktuje o niesprawiedliwości, spotykanej na każdym kroku. Biedni ludzie mieszkają w warunkach urągających wszelkiemu żywemu stworzeniu, są pozostawieni sami sobie, ze swoją biedą, chorobami, nieumiejętnością odnalezienia się w twardym świecie.

Z kolei bogaci cieszą się wykwintnymi kolacjami, kolekcjonują drogie dzieła sztuki, organizują wieczorki kulturalne, na których zapewniają się, że są filantropami. W końcu biorą udział w charytatywnych zbiórkach, organizują wsparcie na różnych fundacji. Według nich są hojni i pomocni.

Starcie tych dwóch światów – wyniszczającej biedy i bogactwa na pokaz – zostało ukazane w powieści z naturalistyczną dbałością o szczegół. Żeromski nie cofnął się przez opisaniem wyglądu oblepionych brudem szklanek, w których sprzedawano wodę na ulicy Krochmalnej czy przepełnionych czworaków, w których mieszkali robotnicy w Cisach.

Problemem poruszonym w powieści jest także brak poparcia dla osoby, która pragnęłaby pokierować projektem poprawy higieny wśród najuboższych. Tomasz Judym na swojej drodze spotyka samych oponentów, jest wyśmiewany, nazywają go głupcem i marzycielem. Jego wrażliwość i poczucie empatii uniemożliwiają mu założenie rodziny z ukochaną kobietą, decyduje się poświęcić życie w walce o dobro ubogich.

Powieść jest także historia awansu społecznego. Ukazuje dramat, z jakim na co dzień borykał się absolwent medycyny, pochodzący ze społecznych nizin. Nigdzie nie miał swego miejsca – brat uważał go za bogatego jegomościa, zaś on w środku nadal czuł się synem szewca alkoholika.

„Ludzie bezdomni” dotyka wielu problemów i motywów. Podejmuje takie wątki, jest poczucie bezdomności i osamotnienia, samotność, bunt, ciężka praca, cierpienie fizyczne i psychiczne.



  Dowiedz się więcej